Waarom dragen sommige mannen in de gemeente een kipa?

We zijn een gemeente die bestaat uit leden en gasten, die allemaal onderweg zijn en vrijwel allemaal komen uit de traditionele kerken. We geven elkaar dus de ruimte om in eigen verantwoordelijkheid te groeien in het onderwijs van de Allerhoogste.

1. Wat is een kipa?

Een kipa is gewoon een hoofddeksel, een hoedje. Door alle tijden en culturen heen dragen mensen hoeden en petten in vele vormen. De kipa is een half bolvormig hoedje. We komen het in vele vormen en maten tegen, afhankelijk van de cultuur waar men uit komt.

Dat hoofdeksels op elkaar lijken blijkt al uit het verschil tussen een baseball pet en een kipa. Het onderscheid zit alleen in de klep. Het is wonderlijk dat niemand vraagt: Waarom draag je een Amerikaanse baseball pet en wel waarom draag je een kipa? Beide komen uit een andere cultuur. Zou het iets met identificatie te maken hebben?

2. Komen we de kipa tegen in de Bijbel?

In Exodus 28:40  staat: “Ook voor Aärons zonen moet je tunieken en gordels maken en hoofddoeken die hun waardigheid en aanzien verlenen.”

In de grondtekst staat voor hoofddoek: migbaäh [hebgm], wat betekent halfbolvormig hoedje. De term hoofddoek is een wat wonderlijke vertaling wanneer we naar de grondtekst kijken. We vinden hier overigens ook andere en betere vertalingen voor zoals mutsen en hoofddeksels. De King James vertaalt het woord met bonnet; een hoofddeksel zonder rand. Het hier gebruikte woord in de Hebreeuwse grondtekst is verwant met giba [hbg], en dat betekent heuvel. Dus een hoedje in de vorm van een heuvel. We kunnen concluderen dat de priesters een hoofdbedekking droegen die veel gelijkenis vertoont met het hedendaagse keppeltje!  Het gaat overigens niet om de vorm, maar om het feit dat men een hoofddeksel draagt.

We komen dit woord op nog drie Bijbelplaatsen tegen:

In Exodus 29:9: ”Gij zult hen omgorden met een gordel, Aäron en zijn zonen, en hun de hoofddoeken ombinden, en zij zullen het priesterambt hebben tot een altoosdurende inzetting; zo zult gij Aäron en zijn zonen wijden.”

In Exodus 39:27 “En zij maakten de onderklederen van fijn linnen, weefwerk, voor Aäron en zijn zonen, 28 de tulband van fijn linnen, de sierlijke hoofddoeken van fijn linnen, de linnen broeken van getweernd fijn linnen,”

Tenslotte nog in Leviticus 8:13 ”En Mozes deed de zonen van Aäron naderen, bekleedde hen met een onderkleed, omgordde hen met een gordel en bond hun hoofddoeken om, zoals de HERE Mozes geboden had.”

3. Wij zijn geen priesters, dus waarom zouden wij dan een kipa dragen?

Petrus schrijft in 1 Petrus 2:5: “en laat u ook zelf als levende stenen gebruiken voor de bouw van een geestelijk huis, om een heilig priesterschap te vormen, tot het brengen van geestelijke offers, die Gode welgevallig zijn door Jezus Christus”

En in 1 Petrus 2:9: “Gij echter zijt een uitverkoren geslacht, een koninklijk priesterschap, een heilige natie, een volk (Gode) ten eigendom”.

Is dit niet altijd Gods bedoeling geweest? Zegt God niet in Exodus 19:6 dat Hij wil dat zijn volk een koninkrijk van priesters zal zijn?

“En gij zult Mij een koninkrijk van priesters zijn en een heilig volk.”

Ook in het laatste boek van de Bijbel lezen we weer hetzelfde:

Openbaring 1:6 “en Hij heeft ons tot een koninkrijk, tot priestersvoor zijn God en Vader gemaakt – Hem zij de heerlijkheid en de kracht tot in alle eeuwigheden! Amen.” En in Openbaring 5:10 “en Gij hebt hen voor onze God gemaakt tot een koninkrijk en tot priesters, en zij zullen als koningen heersen op de aarde.”

Het Jodendom zelf heeft onderdelen van de tempeldienst in de huizen van de gelovigen gebracht en zo de vaders tot priesters van hun gezin gemaakt. Zeker wanneer de priesterzegen  gegeven wordt lijkt het niet onlogisch om dit evenals de priesters met gedekt hoofd te doen. Iemand die zich rekent tot dat heilig- of koninklijk priesterschap kun je op Bijbelse gronden dus niet verbieden een keppeltje of kipa te dragen!

4. Staat er niet dat we niet mogen bidden met gedekt hoofd?
Het is opvallend dat de Eeuwige zijn volk opdraagt om bij de offerdienst een hoofdbedekking te dragen en dat de christenen die uit dezelfde bron ontstaan zijn, uit respect voor de Eeuwige hun hoofd juist ontbloten. Ik verklaar dit uit een afzetten tegen elkaar in de beginperiode van de kerk. Het is overigens opvallend dat Rooms katholieke geestelijken weer een kipa dragen; maar daar is het onderscheid tussen geestelijken en leken erg groot gemaakt. De opmerking van Paulus in 1 Cor.11:4 over het niet bidden met gedekt hoofd is om twee redenen niet tegenstrijdig met het Joodse kipa gebruik:

1. De God van het Eerste Testament is dezelfde als de God van het tweede testament.  Zijn onderwijs  is eeuwig  en zonder argumentatie laat Hij niet het ene moment bidden met gedekt hoofd, om het later juist te verbieden.

2. In de Griekse grondtekst wordt voor 'gedekt' het woord 'kata' gebruikt. Dit betekent iets in de trant van 'langs'; 'vanaf.... naar beneden'. Dit kan dus wijzen op lang haar (vs.14), of het hoofd bedekken met een mantel of een doek, zoals een gebedsmantel. Eigenlijk weten we niet precies wat hier bedoeld wordt, bovendien is dit de enige Schriftplaats waar we een dergelijk opmerking vinden. Het gaat me er niet om dat ik wil aantonen dat iedere man in de gemeente verplicht is een kipa te dragen, nee, ik probeer aan te tonen dat het niet onbijbels is een kipa te dragen. In het verleden was een jood die Jesjoea de Messias vond verplicht in de gemeente zijn joodzijn af te leggen. Ik beweer dat we in de gemeente van de Jood Jesjoea elkaar de ruimte moeten geven om als jood en goj samen te leven, samen te eren. 

5. Tenslotte

Wanneer we naar de hoofdbedekkingen in onze omgeving kijken dan valt op dat deze dracht cultuur- en tijdgebonden is. Bovendien valt het op dat de hoofdbedekking te maken heeft met identificatie. Natuurlijk is dit een generaliserende redenering, maar juist daardoor maakt ze wel iets duidelijk. Jeans, T-shirt en baseballcap en we identificeren ons met de Amerikaanse levensstijl. Sportkleding toont dat je sportief bent, of dit zo is of niet maakt niet uit. Gaastra kleding, wit, blauw, bootschoenen zeggen: Ik ben een waterliefhebber. Gothic liefhebbers dragen zwart. De gabber draagt een bomberjack. Denk ook aan de rastahaardracht en de oude klederdrachten in alle culturen. Waarom draagt iemand een z.g.n. Arafatsjaal? Mensen identificeren zich met anderen, ze passen zich aan om ergens bij te horen. Soms weet men niet eens waarom. Waarom draag je de kleding die je draagt? Dat is een lastige vraag.

Deze inleiding heb ik nodig om nog een aspect van het dragen van de kipa te benadrukken. Wij houden van het volk Israël omdat dit Gods oogappel is. Hij noemt het zelfs zijn allerliefste (segoelah). Het gaat er niet om dat dit volk beter is dan andere volkeren. Het gaat er om dat de Schepper van hemel en aarde dit volk heeft gekozen als voorbeeld, om uit te dragen in de wereld hoe hij wil dat de volkeren leven. Ik ben kipa gaan dragen op Sjabbat uit frustratie over het feit dat het dragen van een kipa voor Joden op veel plaatsen onveilig is geworden. Ik wil a.h.w. naast hen gaan staan.

Gerard Wijtsma

Voorganger van de Messiaanse gemeente

Mayaan Yeshua in Drachten

U hebt nog niet de juiste rechten om opmerkingen te plaatsen